Η Συμβουλευτική ΕΠ ως κοινωνικό φαινόμενο •Δομή/ές και ρόλοι Συμβουλευτικής ΕΠ.Βασικές προσεγγίσεις
•Οι ρόλοι του εκπαιδευτικού
1.Διδακτικός
2.Κοινωνικοποιητικός/ιδεολογικός/νομιμοποιητικός
3.Επιλεκτικός
4.Συμβουλευτικός
5.Διαχειριστικός
•Ο ρόλος του ΣΕΠ ως μέρος του ρόλου του εκπαιδευτικού Ο ρόλος του Συμβούλου ΕΠ
1.Υποστήριξη του συμβουλευόμενου στην επαγγελματική του ανάπτυξη
2. Πληροφόρηση
3. Ενίσχυση αυτογνωσίας, αυτοεκτίμησης και ενεργής στάσης στο ζήτημα του επαγγελματικού προσανατολισμού
4. Λήψη απόφασης – επαγγελματικός σχεδιασμός
5. Μετάβαση
6. Τοποθέτηση
7. Παρακολούθηση- επανασχεδιασμός
H εκπαίδευση του Συμβούλου ΕΠ
•Σύντομης Διάρκειας Επιμόρφωση
•Συστηματική και υψηλού επιπέδου ειδική κατάρτιση
Δομές ΣΕΠ στην ελληνική πραγματικότητα
•Μάθημα ΣΕΠ (Γ Γυμνασίου, Α Γεν. Λυκείου και ΕΠΑΛ)
•ΓΡΑΣΕΠ
•ΚΕΣΥΠ
Ψυχολογική και Κοινωνιολογική Ερμηνεία Η επιλογή διαμορφώνεται από δομικούς παράγοντες, κοινωνικούς και οικονομικούς, που προσδιορίζουν τις προελεύσεις των ατόμων και τις κατευθύνσεις τους (αποδοχή εσωτερίκευσης, διαδικασίας κοινωνικοποίησης και εκμάθηση ρόλων )
Η επιλογή διαμορφώνεται από προσωπικούς -εσωτερικούς όρους (Ανάγκες, αξίες φιλοδοξίες)
Η θεωρία του Kenneth Roberts (Η δομή των ευκαιριών)
Το άτομο δεν φτάνει στο αποκορύφωμα της επαγγελματικής του εξέλιξης με την επαγγελματική επιλογή
Οι νέοι καταλήγουν σε επαγγέλματα που αρχικά δεν επεδίωξαν
Λίγοι παρουσιάζουν δυσαρέσκεια με το επάγγελμα που επέλεξαν
Παρουσιάζουν επαγγελματικές φιλοδοξίες που βρίσκονται μέσα στα πλαίσια των εκπαιδευτικών τους φιλοδοξιών
Οι φιλοδοξίες και οι προσδοκίες προσαρμόζονται στο επάγγελμα που ήδη έχει προδιαγραφεί ότι θα ασκήσει o νέος
Στην πραγματικότητα η επαγγελματική επιλογή εξαρτάται από την ευκαιρία
Η κατανομή των ευκαιριών είναι συνάρτηση της οικογένειας, του εκπαιδευτικού συστήματος και της κατάστασης στο σύστημα απασχόλησης.
Βαρύτητα στην διαδικασία «επιλογής», κατανομής, και τοποθέτησης του εργατικού δυναμικού
Η θεωρία του Μusgrave για την κοινωνικοποίηση
Οικονομική κοινωνικοποίηση: σύνολο ρόλων που σχετίζονται με τους οικονομικούς θεσμούς και εκμάθηση τους (κύριοι ρόλοι παραγωγού και καταναλωτή)
Στάδια: 1. πριν την εργασία 2. είσοδος στο εργατικό δυναμικό 3. κοινωνικοποίηση μέσα στο εργατικό δυναμικό 4. αλλαγές εργασίας
Το άτομο πριν αναλάβει ρόλους ασκείται και δοκιμάζει ρόλους πριν πραγματικά τους αναλάβει (πρωτογενής κοινωνικοποίηση: οικογένεια, σχολείο, ομάδα συνομηλίκων)
Αποκτά αξίες και στάσεις που βρίσκονται σε λανθάνουσα κατάσταση και εκδηλώνονται σε μεταγενέστερα στάδια
Με βάση τα δεδομένα αυτής της φάσης εντοπίζει τους ρόλους που είναι διαθέσιμοι
Κατά τη 2η φάση η επαγγελματική προτίμηση επιδιώκεται να μετατραπεί σε επιλογή. Αυτό γίνεται σε συνάρτηση με τις υπάρχουσες ευκαιρίες στην αγορά εργασίας
Η επίδραση των περιστασιακών παραγόντων
Τελική επιλογή ως αποτέλεσμα επιμέρους επιλογών που δεν συνδέονται με τον τελικό στόχο (επιλογές που αρχικά είναι περιθωριακές) (Katz & Martin)
Η επιλογή του επαγγέλματος έχει α) ευκαιριακό χαρακτήρα και καθορίζεται από τις πιέσεις που ασκούν οι αντικειμενικές συνθήκες (επαγγέλματα που δεν απαιτούν ειδίκευση) και β) εμπρόθετο και σκόπιμο χαρακτήρα (ανώτερου επιπέδου επαγγέλματα (Sherlock & Cohen)
minimax: συνδυασμός όσο το δυνατόν υψηλότερων αμοιβών και μεγαλύτερης ευκολίας πρόσβασης. Οδοντιατρική: το κύρος και οι απολαβές που συνεπάγεται ένα ιατρικό επάγγελμα, χωρίς το κόστος που έχει η είσοδος στην ιατρική σχολή (Εξήγηση συμβιβασμού κατά την επαγγελματική επιλογή)
To μοντέλο BLAU
Διεπιστημονική προσπάθεια για την περιγραφή της επαγγελματικής ανάπτυξης
Ένταξη ψυχολογικών διαδικασιών λήψης απόφασης σε ένα ευρύτερο κοινωνικο-οικονομικό πλαίσιο
Επαγγελματική επιλογή είναι συμβιβασμός ανάμεσα στις προτιμήσεις και τις προσδοκίες του (Μεγιστοποίηση του αναμενόμενου οφέλους)
Οι όροι του συμβιβασμού μεταβάλλονται με την απόκτηση νέων γνώσεων και δεδομένων
Η είσοδος σε ένα επάγγελμα επηρεάζεται και από τις επιλογές της εργοδοσίας (ιδανικά προσόντα και ρεαλιστικές εκτιμήσεις ως προς το βαθμό που αυτά υπάρχουν στον υποψήφιο)
Παράγοντες που επηρεάζουν και τις δύο πλευρές
1. Άμεσοι καθοριστικοί
α ) για το άτομο: επαγγελματική πληροφόρηση, τα προσόντα, τα χαρακτηριστικά του κοινωνικού ρόλου, η αξιολογική ιεράρχηση των αμοιβών
β) για την εργοδοσία: λειτουργικές (προσόντα που απαιτούνται) και μη λειτουργικές απαιτήσεις, αμοιβές
2. Μακροοικονομικοί και μακροκοινωνικοί παράγοντες
α ) για το άτομο
εκπαιδευτικό επίπεδο, κοινωνική θέση, προσανατολισμοί στην εργασία
κοινωνικοποίηση, επίδραση οικογένειας
κοινωνικές δομές
Βιολογικές καταβολές
β) για την εργοδοσία
κοινωνικο-οικονομική οργάνωση της κοινωνίας
ιστορική πορεία
κοινωνικές δομές
γεωγραφική θέση
φυσικός πλούτος
Οι αξίες στην επαγγελματική επιλογή
Η επαγγελματική ανάπτυξη του ατόμου είναι η προσπάθεια του ατόμου για την επίτευξη των αξιών του
Οι αξίες οδηγούν σε συμπεριφορές επιδίωξης στόχων
ROSENBERG:
Σχέση αξιολογικού προσανατολισμού και επαγγελματικής επιλογής: (οι αξίες που έχουν κατεύθυνση στους ανθρώπους έχουν σχέση με γιατρούς, κοινωνικούς λειτουργούς)
Αξίες και επιλογές αλληλοκαθορίζονται για μείωση της σύγκρουσης
PHILIPS:
Επαγγελματική επιλογή αποτέλεσμα προσπάθειας για την κατά το δυνατό μεγαλύτερη μείωση του χάσματος με τις αξίες
FORD & FOX
Το άτομο ιεραρχεί τα επαγγέλματα με βάση τις δικές του αξίες
Όσο μεγαλύτερη πιθανότητα βλέπει το άτομο να εισέλθει το άτομο σε ένα επάγγελμα που έχει ιεραρχήσει υψηλά τόσο μεγαλύτερες πιθανότητες έχει να επιλέξει το επάγγελμα αυτό
